Najważniejsze pojęcia przy zarządzaniu wierzytelnościami

• Blog
• Najważniejsze pojęcia przy zarządzaniu wierzytelnościami

 

Zrozumienie kluczowych pojęć przy zarządzaniu wierzytelnościami jest absolutnym fundamentem dla każdego, kto chce świadomie i skutecznie poruszać się w świecie finansów, biznesu i prawa. Niezależnie od tego, czy jesteś przedsiębiorcą, inwestorem, czy osobą zmagającą się z zadłużeniem, znajomość tej specyficznej terminologii pozwala na lepsze zrozumienie swojej sytuacji, praw i obowiązków. Poniżej przedstawiamy kompleksowy spis najważniejszych pojęć, które stanowią swoisty "alfabet" dla każdego, kto ma do czynienia z wierzytelnościami.

 

Wierzyciel, Dłużnik, Zobowiązanie

 

To podstawowa triada, na której opiera się każda relacja dłużnicza. Wierzyciel to osoba fizyczna, firma lub instytucja, która ma prawo żądać od kogoś spełnienia określonego świadczenia (najczęściej zapłaty pieniędzy). Dłużnik to strona zobowiązana do spełnienia tego świadczenia na rzecz wierzyciela. Z kolei zobowiązanie to sama relacja prawna między nimi, wynikająca z umowy lub innego zdarzenia prawnego, na mocy której dłużnik jest zobowiązany do określonego działania (np. zapłaty) na rzecz wierzyciela.

 

Wierzytelność

 

Wierzytelność to nic innego jak uprawnienie wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia. Jest to "druga strona" długu. Z perspektywy wierzyciela, jest to składnik jego majątku – prawo, które ma określoną wartość i które można np. sprzedać.

 

Wymagalność

 

To bardzo ważny termin, który określa moment, od którego wierzyciel może skutecznie domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia. Najczęściej jest to dzień następujący po upływie terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Od dnia wymagalności wierzyciel może zacząć naliczać odsetki za opóźnienie

 

Przedawnienie

 

Przedawnienie to instytucja prawna, która powoduje, że po upływie określonego w przepisach czasu, dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Dług nie znika, ale staje się tzw. zobowiązaniem naturalnym, którego wierzyciel nie może już skutecznie dochodzić przed sądem, jeśli dłużnik podniesie zarzut przedawnienia.

 

Windykacja

 

Windykacja to ogół działań zmierzających do odzyskania należności od dłużnika. Dzieli się ją na windykację polubowną (wysyłanie wezwań do zapłaty, monity telefoniczne, negocjacje) oraz windykację sądowo-egzekucyjną, która rozpoczyna się po skierowaniu sprawy do sądu.

 

Tytuł egzekucyjny i tytuł wykonawczy

 

To kluczowe dokumenty w procesie przymusowego dochodzenia roszczeń. Tytuł egzekucyjny to orzeczenie sądu (np. wyrok, nakaz zapłaty) lub inny dokument urzędowy, który stwierdza istnienie i zakres zobowiązania. Aby na jego podstawie można było wszcząć egzekucję, sąd musi nadać mu klauzulę wykonalności. Tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności staje się tytułem wykonawczym – i to właśnie ten dokument jest podstawą do działania komornika.

 

Egzekucja komornicza

 

To ostatni etap dochodzenia roszczeń, polegający na przymusowym ściągnięciu należności z majątku dłużnika przez komornika sądowego. Komornik, działając na podstawie tytułu wykonawczego, może zajmować np. wynagrodzenie za pracę, rachunki bankowe, ruchomości czy nieruchomości dłużnika.

 

Cesja wierzytelności

 

Cesja wierzytelności to umowa, na mocy której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi swoją wierzytelność na nowego wierzyciela (cesjonariusza). Jest to po prostu sprzedaż długu. Nowy wierzyciel wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego. To właśnie na tej zasadzie działają firmy windykacyjne i fundusze sekurytyzacyjne, które kupują długi od banków czy firm pożyczkowych.

 

Hipoteka i zastaw

 

To formy zabezpieczenia rzeczowego wierzytelności. Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym obciążającym nieruchomość, które daje wierzycielowi hipotecznemu prawo do zaspokojenia się z tej nieruchomości z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami. Zastaw pełni podobną funkcję, ale dotyczy rzeczy ruchomych lub niektórych praw.

 

Restrukturyzacja i upadłość

 

To sformalizowane postępowania sądowe dla dłużników w kryzysie. Restrukturyzacja ma na celu uratowanie przedsiębiorstwa poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Upadłość (zarówno firmy, jak i konsumencka) jest procedurą stosowaną, gdy dłużnik jest trwale niewypłacalny, a jej celem jest likwidacja majątku dłużnika w celu zaspokojenia wierzycieli i, w przypadku osób fizycznych, ostateczne umorzenie pozostałych długów.